Koloniaal Congo

Voorwoord - Guido Gryseels

Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) vervult een belangrijke rol als forum in het debat rond de Belgische kolonisatie van Congo. Het is net dat verleden dat we niet mogen ontkennen, maar voortdurend ter discussie moeten stellen om zo de antwoorden voor het heden en de toekomst te vinden en dit aan de hand van onderzoek in onder andere archieven, collecties, de geschiedenis of publicaties. Bij elke vraag hoort een onvermijdelijk niet definitief antwoord dat enkel kan aanzetten tot boeiende debatten en een bredere, evoluerende visie.

1 - Waarom een 'geschiedenis in vragen'? - Guy Vanthemsche, Idesbald Goddeeris en Amandine Lauro

Het Europees kolonialisme behoort op het eerste zicht tot het verleden, maar toch is de schokgolf van de periode nog altijd voelbaar. Sommigen zijn kritisch tegenover de misdaden van de 'witte' overheerser, anderen zijn geen fan van deze publieke boetedoening die zou leiden tot de zelfvernietiging van de Westerse beschaving. Het blijft een ideologische kwestie die snel tot een politieke kwestie zal uitgroeien, ook in België.

Motivering: het aanhoudende debat over het Belgische koloniale verleden

België benadrukte, om indruk te maken op de geallieerde mogendheden, tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn 'weldaden' in 'modelkolonie' Congo. Belgische kolonisatie in Congo zou de redding zijn geweest voor de dramatische bevolkingsdaling van een twintig miljoen Congolezen. [1] Echter, zien we deze cijfers de dag van vandaag terugkomen in artikels over Leopold II en zijn wandaden in Congo.[2]

• We zien twee contrasterende beelden van Congo
• Botsing van de twee standpunten speelt zich af in Angelsaksische wereld met de VS op kop.

Het debat over het koloniale verleden bespeelt een breed publiek. Bij velen hoor je nog de echo van de koloniale programma waarin de positieve punten van de kolonisatie benadrukt werden. Lijnrecht tegenover deze groep staan de pleitbezorgers die een uitschakeling van alle mogelijke koloniale sporen willen of met andere woorden willen dekoloniseren.