Argumentatieleer

Argumenteren

Argumenteren doe je op basis van een standpunt gevolgd door één of meerdere argumenten. Wanneer een standpunt voorafgaat aan het argument noemen we dit een stelling. Omgekeerd noemen we dit een conclusie. In een debat zal men tegenargumenten op jouw argumentatie geven. Ja kan je hier op voorbereiden door de tegenargumenten op voorhand te weerleggen.

Verzwegen Argumentatie

Verzwegen argumentatie noemen we ook wel een syllogisme. Een syllogisme bestaat uit drie delen:

• Premisse major: Alle mensen zijn sterfelijk.
• Premisse minor: Archilles is een mens.
• Conclusie: Archilles is sterfelijk.

Een vals of fout syllogisme noemen we een sofisme.

Argumentatiesoorten

Argumentatiesoorten

Argumentatiesoort	Verklaring	Voorbeeld
Op basis van een eigenschap	In je argument zit een bepaalde eigenschap van wat je in je standpunt beweert.	Die Volvo is heel duurzaam (standpunt), want hij bestaat uit aluminium. (eigenschap)
Op basis van oorzaak-gevolgrelatie; verklarende argumentatie	Je geeft in je argument een verklaring (oorzaak) voor het gevolg dat je noemt in het standpunt.	Hij had een buis (standpunt/gevolg) door te weinig te studeren. (argument/oorzaak)
Op basis van oorzaak-gevolgrelatie; voorspellende argumentatie	Je voorspelt op grond van de oorzaak (argument) dat het gevolg (standpunt) waarschijnlijk zal optreden.	Hij zal buizen (voorspelling/gevolg) omdat hij waarschijnlijk te weinig gestudeerd heeft. (oorzaak)
Op basis van een voordeel of nadeel	Je raadt iemand iets aan of af in het standpunt, het argument voert een voordeel of nadeel aan.	De gemeente zou beter in onze straat zout strooien (standpunt), want dan is de kans dat we vallen of uitglijden minder groot. (voordeel)
Op basis van deskundigheid of autoriteit	Verdedigen van het standpunt door in je argumentatie onderzoeken of deskundigheid aan te halen.	Volgens veel psychologen speelt seksualiteit in het dagelijks leven een grote rol. (standpunt) De beroemde psychiater Freud heeft dat al meer dan honderd jaar geleden ontdekt. (deskundigheid)
Op basis van een bewijzend voorbeeld	Met bewijzende voorbeelden verdedig je je algemene uitspraak of je standpunt.	De Belgische beloften op het WK beloven voor later (standpunt), heel het podium was namelijk Belgisch. (bewijzend voorbeeld)
Op basis van een vergelijking	Er wordt een vergelijking gemaakt tussen twee gevallen; een overeenkomst is geconstateerd. Het standpunt wordt aannemelijk gemaakt.	Het is oneerlijk dat ik een onvoldoende had (standpunt), Erik maakte meer fouten en had wel een voldoende. (vergelijkbaar geval)

Beoordeling van argumentatie

Soms heeft de betoger niet altijd zijn standpunten genoeg onderbouwd, daarom zijn er beoordelingsvragen.

• Zijn de argumenten aanvaardbaar op zichzelf?
• Zijn er drogredenen aanwezig?
• Zijn de tegenargumenten duidelijk en goed weerlegd?

Met het antwoord op deze vragen maak je je eindoordeel.

Argumentatiefouten

Drogredenen

Drogreden	Verklaring	Voorbeeld
Van de onaanvaardbare eigenschap	Een eigenschap wordt aangehaald, deze is niet kenmerkend voor het geheel.	Mijn grootmoeder maakt altijd lekker eten want het is goed opgewarmd.
Van de foutieve oorzaak-gevolgrelatie	Bij deze drogreden is het gevolg of de oorzaak foutief.	Doordat ik een zwarte kat zag, ben ik verongelukt.
Van het onaanvaardbare voordeel	Een foutief nadeel of voordeel wordt toegeschreven aan een zaak.	Het blazen van een vuvuzela bij een voetbalwedstrijd zal een voordeel opleveren voor de thuisploeg.
Van de verkeerde deskundigheid	Er wordt een deskundige gebruikt wiens vakgebied elders ligt.	Een prof geschiedenis laat je uitspraken doen over het roesten van metaal.
Van de onjuiste veralgemening	De veralgemening klopt helemaal niet.	Vrouwen kunnen niet rijden.
Van de onjuiste vergelijking	Twee zaken met elkaar vergelijken die helemaal niets met elkaar te maken hebben.	Een supermarkt is gevaarlijker dan een kerncentrale.
Van de stok	Door middel van chantage of intimidatie wil iemand zijn wil krijgen. De betoger dreigt met gevolgen.	Als je nog langer berichten naar Robin stuurt, zorg ik dat je nooit meer vrienden kan krijgen.
Van de stroman	De betoger verdraait de argumentatie van de tegenstander, de stroman is makkelijker om aan te vallen.	Je vindt dat de leeftijd om te mogen rijden naar beneden moet? De mensenlevens die veroorzaakt worden door hun ongelukken tellen voor jou dus niet?
Van de cirkelredenering	Het standpunt wordt niet onderbouwd met argumentatie.	Ik ben de eigenaar van dit huis, aangezien dit huis van mij is.
Van het ontduiken van bewijslast	De betoger doet alsof het vanzelfsprekender is, de betoger heeft geen goede argumentatie waarom het dan zo zelfsprekend is.	Iedereen weet wat de de PVV wil.
De pathetische drogreden	De betoger tracht gevoelens op te wekken bij de tegenstander; er zijn rationele argumenten i.p.v. objectieve argumenten.	Geeft u mij alstublieft geen onvoldoende op mijn test Nederlands, anders krijg ik een week huisarrest.
Divisiedrogreden	De betoger schrijft ten onrechte een eigenschap van het geheel foutief toe aan de onderdelen.	België heeft de beste wielrenners ter wereld, dus elke Belgische wielrenner is van wereldklasse.
Compositiedrogreden	De betoger schrijft een eigenschap van een onderdeel foutief toe aan het geheel.	Het gebak bestaat uit aardbeien, mango, pannenkoekendeeg en gegratineerde kaas. Het gebak zal ongelooflijk lekker zijn.
Argumentum ad hominem	Een persoonlijke aanval.	De koninklijke arrogantie van mevouw Kaag.
Post-hoc ergo propter hoc	Feit B treedt op na feit A en feit B wordt daarom gepresenteerd als gevolg van feit A.	De zon komt altijd op nadat de haan gekraaid heeft dus de haan doet de zon opkomen.
Vals dilemma	De betoger doet alsof het dilemma een goede kant heeft, door de andere kant slechter te laten lijken. Echter, zijn beide opties even slecht.	Aangezien A fout is, moet B juist zijn.